In een rondtocht langs dé familiebedrijven van Nederland mag ook het bedrijf dat tot voor kort het predicaat ‘oudste familiebedrijf van Nederland’ droeg niet ontbreken. Gwen en Femke trokken naar het Brabantse Son voor een open en eerlijk gesprek over familie, opvolging, passie voor bouw én mensen en vooral over persoonlijk leiderschap. Wat is het verhaal van Bart Knaapen en wat zijn de lessen die wij meenemen van de Knaapen Groep? Dat en meer leest u in deze bijdrage.
“Gun elkaar iets – dat is de kracht van onze familie.”
We ontmoeten een vriendelijke, lange, energieke man in het Brabantse Son. Bescheiden en tegelijkertijd extravert. Met enerzijds het roer stevig in handen, anderzijds zoekend naar eigen rol en ruimte voor anderen. Bart deelt onze passie voor familiebedrijven en de rijke historie die daarbij hoort. Het ondernemerschap, de loyaliteit naar bedrijf, medewerkers, omgeving & familie en de trots die daarbij hoort, maken het ook voor Bart een unieke plek om te werken.
Het verhaal van Bart & Knaapen.
Het stokje overnemen lag overigens niet in de lijn der verwachting. Vader Knaapen koos ervoor het familiebedrijf ver van de keukentafel te houden. Wat dat betreft heeft Bart het niet met de paplepel ingegoten gekregen. Zijn vader was duidelijk: “makkelijker om het te verkopen en er kleingeld van te maken en jullie een zak geld te geven.” Dat is ook mede de reden dat Bart aanvankelijk zijn eigen pad kiest. Hij heeft een bedrijfseconomische achtergrond, start zijn loopbaan bij Stork in het Finance Traineeship en voegt daar nog de RC opleiding aan toe in Maastricht. De basis van een allround financial is daarmee gelegd.
Oog voor mens, aandacht voor communicatie.
Knaapen is van oorsprong een schildersbedrijf. De sociale gedrevenheid van vader Knaapen vormt het familiebedrijf tot wat het nu is. Een schildersbedrijf staat ver af van de bewoners, terwijl juist daar het verschil gemaakt kan worden. Zo evolueert de Knaapen Groep van schilders naar vastgoed onderhoudsbedrijf naar (mutatie) onderhoud en renovatie. Klanten zijn woningbouwcorporaties, het onderhoud altijd in bewoonde staat. Precies daar maakt Knaapen het onderscheid. Door oog voor mens en aandacht voor communicatie.
Aan boord.
Als in 2008 een bedrijfsleider – Knaapen heeft op dat moment drie bedrijfsonderdelen met elk een eigen bedrijfsleider – vertrekt, opent vader Knaapen toch het gesprek met Bart over een stap naar het familiebedrijf. Zijn jongere broer is dan al aan boord. Bart begint aan een pad om de missie van zijn vader voort te zetten. Het is het begin van de weg naar waar hij nu staat: directeur van familiebedrijf Knaapen.
Een gedegen opvolgingstraject.
Na een intensief opvolgingstraject waarin de kwaliteiten en ambities van Bart worden onderzocht is het een logische keuze: in 2012 neemt hij de sleutels van het familiebedrijf over. Het past. Zowel bij zijn ambities, als zijn passie en kwaliteiten. Inmiddels heeft Bart het roer stevig in handen genomen; de stevige persoonlijkheid van vader Knaapen is ondanks of misschien juist wel door zijn overlijden in 2018 nog steeds voelbaar. Dat hij dit nu kan en mag doen met zijn broer en zus maakt het voor Bart extra bijzonder, zo benadrukt hij in het gesprek.
“Mensen moeten blij en gelukkig zijn, dat is de sleutel tot succes.”
Grote stap.
Van nummer 3 in de organisatie werd Bart in één klap ‘nummer 1’. “Dat was best een grote stap. Het was misschien makkelijker geweest als ik eerst onderdeel van de directie was geworden en daarmee de stap wat kleiner was geweest.” Het is hem toch gelukt. De bedrijfseconomische achtergrond van Bart is voelbaar en maken hem tot een datadriven manager. Dat is een waardevolle tegenhanger van het mensgerichte DNA van de Knaapen Groep. Het brengt een zakelijke, verstandige manier van ondernemen. En niet zonder succes.
Groei en ontwikkeling.
De Knaapen Groep is onder leiding van Bart hard gegroeid, verdubbeld in omvang zelfs. Dat betekent ook dat de grenzen van de platte organisatie inrichting die Knaapen lang heeft gekenmerkt is bereikt. Professionalisering, management lagen en voor Bart: steeds minder operationeel betrokken moeten zijn. Een ontwikkeling waar Bart bewust mee bezig is. Een volgende fase van groei zowel voor hemzelf als voor de organisatie.
“We hebben het goed voor elkaar, we zijn goed voor elkaar.”
Dankbaarheid.
Er klinken dankbaarheid en een bepaalde vorm van nederigheid door in het verhaal van Bart. Het besef van hoe goed ze het voor elkaar hebben, de erfenis die hem deze kans heeft gegeven en de organisatie en mede-mensen met wie hij dat mag en kan doen. Hij wil het graag voor iedereen goed doen. Dat is zijn kracht én zijn valkuil.
Verbinding, verduidelijking en vertrouwen.
In het systeem van een familiebedrijf – Familie, Eigendom, Bedrijf – is het in eigendom en bedrijfsstructuur goed geregeld bij Knaapen. De harmonie in de familie en hoe dat samengaat met de andere twee elementen is ook bij dit familiebedrijf een belangrijke pijler. Het verhaal van Bart illustreert hoe verbinding, verduidelijking en vertrouwen belangrijke elementen zijn om daar als volgende generatie(s) doorheen te navigeren.
De druk van het familiebedrijf?
Voelt de 11e generatie extra druk om het bedrijf succesvol te continueren? Bart denkt van niet. “Ik voel niet meer druk dan iemand anders die een groot bedrijf heeft. Voel wel de druk om er te zijn voor de mensen. Zeker met de consolidatieslag die gaande is in onze wereld. Daarin steeds de juiste keuze maken. Voor de mensen. Dat is wel een druk.” Wat hij duidelijk heeft meegekregen van zijn voorgangers: ‘je kan het maar één keer verkopen en dan is het voor definitief’. Maar op dat punt lijken Bart en de Knaapen Groep nog niet aangeland. Ondernemerschap, ambitie en visie stuwen het familiebedrijf nog altijd autonoom voort.
Adviezen & lessen.
Bart, zijn team én met broer en zus aan boord maken zich op voor een volgend decennium Knaapen Groep. Iedere familie is anders, elk DGA- of familiebedrijf is anders. Dat weten we allemaal. Desalniettemin de adviezen en lessen uit het verhaal van Bart:
- Gun elkaar iets.
- Zorg dat je weet wie je bent en bepaal dan pas of het past.
- Zorg voor duidelijkheid en verbinding. Zijn vader was daarin heel strikt en duidelijk, die kwam vier maanden lang niet op de zaak. Het was Bart die hem als opvolger moest aansporen juist wel nog ‘op de zaak’ te komen. Ook dát is belangrijk voor de organisatie.
- Ontwikkel een eigen vorm van leiderschap, daarin krijg je de erfenis van de vorige generatie mee. Zo evolueerde het leiderschap van Knaapen groep van hiërarchisch naar dienend leiderschap – elk passend bij de eigen tijdsgeest.
